Inspiratie toolbox

Leuk dat je een activiteit wil organiseren tijdens Weekend van de Wetenschap! Doet jouw organisatie voor het eerst mee, of hebben jullie al vaker een activiteit georganiseerd, in beide gevallen is onderstaande inspiratie toolbox heel bruikbaar. In vijf stappen krijg je, aan de hand van de juiste tools, handige tips and tricks om activiteiten op locatie te ontwikkelen die goed aansluiten bij jouw organisatie en je doelgroep(en).

1. Warmtecamera

Wat zijn de hotspots van jullie organisatie en waar word jij zelf warm van?
De basis voor een goede activiteit is dat je weet waar jij en je organisatie voor staan.

  • Waarom werk jij daar? Wat zeg je op feestjes? Waar ben je trots op? Wanneer gaan je ogen glinsteren?
  • Wat doet jouw organisatie waardoor het leven leuker, veiliger, spannender, begrijpelijker en/of zinniger wordt? Dit is een belangrijke vraag voor als je de werkzaamheden van jouw organisatie wil laten aansluiten bij de belevingswereld van jouw doelgroep. Misschien is een product dat jullie maken, of een activiteit die jullie doen, voor de doelgroep niet zo spannend, maar is het eindproduct dat wél. Denk aan fris zwemwater, coole sneakers of vette dansmuziek. Kijk dan of je de link kan maken naar zo’n eindproduct en jullie onmisbare rol daarbij.

Koppeling met Weekend van de Wetenschap

Bijna elke organisatie doet wel iets met wetenschap en/of technologie. Maar wat maakt jouw organisatie zo speciaal? Doen jullie baanbrekend onderzoek? Of gebruiken jullie bijzondere technologieën? Tijdens Weekend van de Wetenschap laten we de bezoekers graag zien op hoeveel plekken wetenschap en technologie een belangrijke rol spelen op een zo laagdrempelige en transparante mogelijke manier.

Probeer dit eens

  • Zoek op je telefoon naar een foto die te maken heeft met je werk. Wat zie je? Wat zou je hierover vertellen aan een vriend of kennis? Ben je trots? Vraag ook een collega om dit te doen.
  • Zijn er verborgen plekken binnen jullie organisatie? Waar bijna nooit iemand komt? Die kunnen juist heel spannend zijn. Ken jij zelf het hele gebouw? Praat eens met iemand van gebouwbeheer of de conciërge. Zijn er spannende verhalen? Of andere opvallende zaken die voor je doelgroep interessant kunnen zijn.

Goed voorbeeld!

Bij Koninklijke Burgers’ Zoo kon je een kijkje nemen achter de schermen van Burgers’ Ocean. Ze lieten zien hoe ze al dat water helder houden en bezoekers mochten van bovenaf kijken op het haaienbassin en het levend koraal. Zo konden bezoekers een kijkje nemen op plekken waar ze anders niet zouden komen.

2. Verrekijker, meetlint en geodriehoek

Onderzoek je doelgroep
Wie je directe doelgroepen zijn, weet je vaak wel: je klanten of studenten, je leveranciers, je samenwerkingspartners. Weekend van de Wetenschap richt zich op iedereen tussen de 8 en 88, maar primair op gezinnen met kinderen tussen de 8 en 14 jaar. Heb je een goed gevoel voor wat hen bezig houdt? En hoe de activiteiten van jouw organisatie kunnen aansluiten bij hun belevingswereld?

Probeer dit eens

Pak een vel papier en geef antwoord op onderstaande vragen. Bespreek het ook met een collega of je leidinggevende.
Voor wie doe je je werk?

  • Wie zijn fans van je werk?
  • Wie weet niet zo goed wat jullie doen?
  • Wat zou je graag willen dat mensen (jong en oud) over jullie zouden denken?

Er is een grote kans dat je met iedere persoon een connectie kan maken, als je zijn/haar belevingswereld kent. Als je het lastig vindt om jullie werkzaamheden uit te leggen aan een doelgroep die niet goed weet wat jullie doen, bedenk dan eens hoe het Klokhuis het zou doen als zij een aflevering zouden maken over jullie werk. Dat je zelfs de meest ingewikkelde onderwerpen kunt uitleggen aan jonge kinderen bewijst de schrijver Chris Ferrie. Hij legt in boekjes onder andere de evolutietheorie en kwantummechanica uit aan baby’s.

Goed voorbeeld!

Het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium heeft een ingewikkeld raderwerk. 250 jaar geleden heeft Eise Eisinga dit gebouwd met super veel tandwielen. Tijdens Weekend van de Wetenschap mochten kinderen zelf uitzoeken hoe zo’n radarwerk werkt door experimentjes te doen en zelf een radarwerk te maken, net zoals Eise dat vroeger heeft gedaan. Zo werd de ingewikkelde techniek achter het planetarium een stuk duidelijker gemaakt.

3. Boor, hamer en zaag

Aan de slag!
Als je helder voor ogen hebt waar de kracht van jouw organisatie zit en een goed gevoel heb voor de belevingswereld van de doelgroep, dan is het tijd voor actie! In dit onderdeel vind je algemene tips voor waar een activiteit aan moet voldoen, en ideeën ter inspiratie om je activiteit extra sterk te maken.

Gouden tips

  • Vraag het aan anderen
    Geef aan collega’s, familie, en vrienden aan dat je mee wil doen met Weekend van de Wetenschap. Vraag wat zij zouden willen weten over jouw organisatie, wat ze leuk of interessant vinden en of ze ideeën hebben.
  • Vorm versterkt inhoud
    Een vorm moet niet alleen aansprekend zijn, maar ook de inhoud versterken. Een spel of een puzzel bijvoorbeeld kan goed werken, maar alleen als er ook een relevante en logische koppeling is met jullie organisatie.
  • Maak het laagdrempelig
    Het publiek van Weekend van de Wetenschap bestaat deels uit mensen die niet regelmatig in aanraking komen met wetenschap en technologie en die het vaak als een leuke kennismaking zien. Dus houd de activiteiten laagdrempelig.
  • Opties: kort en lang
    Sommige bezoekers zijn juist ook geïnteresseerd dieper in de activiteiten te duiken. Dus biedt ook activiteiten aan die langer kunnen duren.
  • Denk aan dynamiek in families
    Veel bezoekers zullen in gemengde groepen komen, doorgaans ouders/verzorgers/grootouders en kinderen. Denk goed na hoe je het voor iedereen leuk maakt. Vooral activiteiten waarbij jong en oud wordt uitgedaagd om samen aan de slag te gaan, werken goed.
  • Maak een stappenplan
    Je komt op de beste ideeën als je geen haast hebt. Maak een duidelijk stappenplan voor het opzetten en uitwerken van je activiteit. Wanneer wil je wat precies geregeld hebben? Wie heb je hiervoor nodig in je organisatie?

Kenmerken van sterke activiteiten

Naast deze algemene tips, kun je ook je voordeel doen met kenmerken die een activiteit sterk kunnen maken.

Vorm:

  • Lekker actief
    Bedenk of bezoekers iets kunnen maken, en eventueel ook kunnen meenemen. Dat is altijd populair. Of bedenk wat een bezoeker bij jullie kan doen, wat hij/zij anders niet zo snel zou doen, zoals in een rolstoel rijden op een testparcours. Dingen die voor jou heel alledaags zijn geworden, kunnen voor een buitenstaander heel interessant zijn.
  • Kijkje achter de schermen
    Mensen nemen graag een kijkje achter de schermen, bijvoorbeeld in een theater. Laat hen iets zien, dat anders niet te zien is. En vertel hun hoe dit linkt aan jullie werkzaamheden.

Inhoud:

  • Maak het spannend
    Verpak je activiteit in een spannende zoektocht of een uitdaging. Ook een koppeling met wilde dieren (in het echt of in de communicatie) kan goed werken.
  • Gebruik een aansprekende vorm
    Zorg voor wat spektakel en verrassing. Zet show en/of theater. Of laat een indrukwekkende installatie bouwen. Zorg er wel voor dat de vorm nog steeds aansluit bij de inhoud.
  • Gebruik populaire onderwerpen
    De thema’s hersenen, dieren, het heelal en robots spreken veel mensen aan. Je kunt ook overwegen om een bekend persoon in te schakelen. Liefst met een inhoudelijke link naar jouw organisatie, zoals een bekende wetenschapper, een kinderboekenschrijver of een vlogger die veel over wetenschap en/of technologie vlogt.
  • Leg de nadruk op de bezoeker
    Zie ook de populariteit van apps waarmee we onszelf meten. Kan de
    bezoeker iets over zichzelf te weten komen? Of meedoen aan echt onderzoek.
  • Haak in op een actueel thema
    Link je activiteit aan een actueel thema. Het kan je helpen aan extra media-aandacht.

De kracht van samenwerking

Steeds meer organisaties proberen niet zelf het wiel uit te vinden, maar werken voor Weekend van de Wetenschap samen. Misschien is jullie eigen pand of terrein niet de ideale plek voor een publieksactiviteit. Redenen kunnen zijn: de bereikbaarheid, de grootte of veiligheid. Je kunt kijken of je de activiteit ergens anders kunt laten plaatsvinden, liefst op een plek waar toch al veel mensen komen. Denk aan (boek)winkels, bibliotheken en festivals. Je kunt ook samen met een vergelijkbare organisatie activiteiten ontwikkelen die jullie beide op meerdere plaatsen kunnen inzetten.

Kijk voor meer informatie op onze Hotspot-pagina

Goed voorbeeld!

Bij MSD in Haarlem worden geneesmiddelen en vaccins verpakt. Tijdens Weekend van de Wetenschap kregen bezoekers beschermende kleding aan en moesten ze het juiste gewicht aan M&M’s in een potje te krijgen. Zo konden ze ervaren hoe het is om met geneesmiddelen te werken zonder daadwerkelijk eraan te zitten. En dat potje M&m’s? Daar kwam een sticker op en die ging lekker mee naar huis.

4. Waterpas, vijl en schuurpapier

Hoe maak je het helemaal af?
Je hebt een goed idee voor een activiteit, maar hoe zorg je ervoor dat het ook helemaal werkt zoals je wil?

Maak het mooi
Een goede activiteit wordt extra sterk als het er ook mooi uitziet. Het is een belangrijk visitekaartje, dus zorg ervoor dat het bijdraagt aan de gewenste uitstraling van jouw organisatie.

Goed voorbeeld!

Een activiteit bedenken is misschien zo gedaan, maar het vormgeven kan dan nog wel een uitdaging zijn. Bij SPIE Nederland zijn ze onder andere bezig met het installeren en onderhouden van verlichting in gebouwen. Om de bezoekers hier kennis mee te laten maken kon je bij hun je eigen verlichte kerstboompje maken door middel van solderen. Dit thema spreekt veel mensen aan en geeft ze de mogelijkheid om te leren over solderen en lampjes verbinden.

Kan het tegen een stootje?

Kinderen, en ook sommige volwassenen, zijn bijzonder creatief. Een fijne eigenschap, maar die er soms ook voor zorgt dat je activiteit anders wordt gebruikt dan verwacht. Zorg dat alles stevig is, en regel eventueel reservemateriaal. En test het vooral vooraf. Je zult zien dat je onverwachte dingen tegenkomt.

Crowdmanagement
Bedenk waar je iedereen kunt huisvesten, voor als je activiteit echt populair wordt. Regel goede bewegwijzering, publieksinformatie over aanvangstijden en capaciteit, voldoende catering, toiletten, plekken voor jassen, tassen en babywagens. Het zijn vaak dit soort huishoudelijke zaken die mensen, als ze niet goed geregeld zijn, onthouden van hun verblijf.

Duurzaamheid
Gelukkig is duurzaamheid een thema dat steeds meer op de voorgrond treedt. Denk na over hoe je je materiaal inkoopt en of er ook duurzamere alternatieven zijn. Dit geldt ook voor dingen die bezoekers maken en meenemen. Bedenk goed óf en hoe je dat wil doen, en hoe je het kunt verantwoorden.

Goed voorbeeld!

Heb jij weinig ruimte? Of een activiteit waar maar een beperkt aantal mensen aan kan meedoen? Laat dan mensen inschrijven voor je activiteit, zodat je goed kan reguleren hoeveel mensen er bij jou langs komen. Bij de open dag van ESA-ESTEC konden bijvoorbeeld 12.000 bezoekers langs komen en bij Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed was er plek voor 2 groepen van 20 bezoekers. Zo kan je het aantal bezoekers goed aanpassen aan jouw voorkeur.

Goed voorbeeld!

Bij ROBIN HOED AMSTERDAM kon je tijdens Weekend van de Wetenschap je eigen plantaardige verf maken. Deze verf werd vervolgens op stoffen gedaan om te kijken wat voor chemische reactie er dan ontstond. Door met plantaardige producten te werken is deze activiteit een stuk beter voor het milieu. Maak verstandige keuzes voor je activiteit en help ook mee met het milieu!

5. Megafoon

Laat van je horen!
Je weet wat jullie als organisatie willen laten zien, je hebt je goed ingeleefd in de doelgroep, je hebt een ijzersterke activiteit bedacht en alle randvoorwaarden georganiseerd om het tot een succes te laten komen. Nu je publiek nog. Je activiteit(en) kondig je natuurlijk aan op de site van Weekend van de Wetenschap. Maar zet vooral ook jullie eigen promotiemiddelen in: website, social media en je (persoonlijke) netwerk.

Weekend van de Wetenschap beschikt over handige online en offline promotiemiddelen. Kijk naar de deelnemerspagina voor meer info

Hoe trek ik de doelgroep naar mijn activiteit?

  • Prikkelende aankondiging
    Verzin een pakkende titel voor je activiteit. Een waarbij de doelgroep meteen zin krijgt en nieuwsgierig wordt naar wat er te beleven valt. Denk aan: een (kinder)vraag, alliteratie (zelfde beginletter, zoals Machtig Mooie Machines), rijm, verwijzing naar iets bekends, of spanning.
  • Heldere en wervende tekst
    Maak duidelijk wat er te doen is en voor wie. Zorg ervoor dat je je tekst afstemt op je doelgroep. En houd de tekst kort en bondig. Zeker op websites zijn achtergrondteksten niet heel bruikbaar en aansprekend.
  • Aansprekende foto
    Op het internet red je het tegenwoordig niet meer zonder goed beeldmateriaal. Met een goede foto, of een sterk grafisch beeld, bereik je je doelgroep beter. Het is de moeite waard hier veel aandacht en wellicht wat extra budget aan te besteden. Denk eraan dat je rechtenvrije beelden gebruikt of de rechten voor gebruik afkoopt, en altijd de credits vermeldt.
  • Zorg voor mooie fotogelegenheden
    Als je de bezoekers kunt verleiden mooie foto’s van jullie activiteiten op social media te zetten, bereik je nog meer mensen in de toekomst.
  • Maak je activiteiten gratis
    Het Weekend van Wetenschap streeft vindt het belangrijk dat alle activiteiten in het weekend gratis toegankelijk zijn. Dit werkt zeer uitnodigend en is een van de belangrijke succesfactoren van het event. Bedenk dat je de extra kosten snel terugverdient in extra PR, goodwill van je doelgroep en toekomstige bezoeken.

Voorkom teleurstellingen
Je kunt je aankondiging ook té goed maken. Zorg er voor dat de verwachting van je publiek realistisch is.

Goede voorbeelden!

Drie voorbeelden van aankondigingen met een aansprekende foto en een prikkelende aankondiging:

Kan een ei 4 meter vallen zonder te breken?

Leer hoe krachten, energieabsorptie en slimme technieken ervoor zorgen dat een kwetsbaar ei ongeschonden de val overleeft. Of je nu jong of oud bent, je zult versteld staan van hoe wetenschap werkt op onverwachte manieren.

Maak een ketting of sleutelhanger met jouw DNA

De kleur van je ogen, hoe lang je wordt en de grootte van je voeten. Al deze eigenschappen worden bepaald door je DNA. Benieuwd hoe dat DNA eruitziet? Kom vandaag een ketting of sleutelhanger maken met je eigen DNA erin. We dagen je uit je eigen experiment te doen als een echte wetenschapper!

Kijk schuin, gooi recht!

Kijk schuin, gooi recht: kunnen jouw hersenen zich aanpassen? Test het tijdens Weekend van de Wetenschap in het Donders Citylab @ muZIEum! Probeer een pittenzak in het midden van een regenboogbord te gooien. Klinkt simpel? Maar wat als je een speciale bril draagt die je zicht 30 graden verschuift? Ontdek hoe snel je hersenen zich aanpassen aan een nieuwe situatie. In het begin mis je misschien, maar al snel leer je hoe je toch kunt raken. Om 11.00 en 14.00 uur geven onze onderzoekers uitleg over wat er in je hersenen gebeurt als je zicht verandert. Ontdek hoe je brein zich constant aanpast en leert, zelfs als je zicht anders wordt.

Concept & redactie Inspiratietoolbox 

Lucas Keijning voor Weekend van de Wetenschap
https://www.lucaskeijning.nl/

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is initiatiefnemer van Weekend van de Wetenschap.